شباهتهای پیامبران و امام عصر (عج)- بعد از تولد
بسم الله الرحمن الرحیم
در فصل اول به شباهتهای قبل از تولد حضرت موسی علیه السلام و امام زمان علیه السلام پرداختیم.در این جا به شباهتهای بعد از تولد ایشان میپردازیم.
غیبت:
حضرت موسی علیه السلام دو غیبت داشت که یکی از دیگری طولانی تر بود امام زمان نیز دو غیبت دارد که یکی غیبت صغری و دیگری غیبت کبری نام گرفته است.
موسی علیه السلام روزی به یکی از شهرهای فرعون وارد شده بود که فردی از پیروانش در آنجا به زد و خورد با یکی از نزدیکان فرعون مشغول بود و از آن حضرت کمک خواست و موسی علیه السلام مشتی به آن قبطی زد و او مرد.حضرت بسیار قدرتمند و تنومند بود و ماجرای کشتن آن قبطی شهره شد و موسی علیه السلام آن شب را با ترس و وحشت گذرانید.فردای آن روز باز همان شخص با کس دیگری مشغول زد و خورد بود و از حضرت کمک خواست،در این میان مردی از جای دور شهر سراسیمه وارد شد و به حضرت خبر داد که فرعون تصمیم به قتل وی دارد.پس موسی علیه السلام با ترس از آنجا گریخت تا از چشم قبطیان و درباریان فرعون دور بماند.(کمال الدین و تمام النعمه)
امام زمان علیه السلام نیز به خاطر ترس و اضطراب غیبت کردند.زراره گفت:شنیدم از ابوعبدالله صادق علیه السلام که فرمود:قائم علیه السلام را پیش از قیام غیبتی است.عرضه داشتم:چرا؟فرمود:او میترسد و اشاره به شکم خود کرد،یعنی از کشته شدن میترسد.
سدیر از امام ششم علیه السلام روایت کرده که فرمود:قائم ما علیه السلام غیبتی دارد طولانی.به او عرض کردم یابن رسول الله آن برای چیست؟ فرمود: خداوند عزوجل، می خواهد درباره ی او، سنت های پیامبران علیهم السلام را در غیبت هایشان جاری سازد. ای سدیر! گریزی از آن نیست که مدت غیبت های آن ها به سر آید. خداوند عزوجل فرموده است (در سوره ی انشقاق،آیه ی ۱۹)همانا، همه ی شما پیوسته از حالی به حال دیگر منتقل می شوید.یعنی سنت های پیشینیان، درباره ی شما هم جاری است.(کمال الدین و تمام النعمه)
شیخ صدوق در کتاب علل الشرائع به سند خود از امام صادق علیه السلام نقل میکند که پیغمبر اکرم صلی الله علیه فرمودند:آن جوان(امام زمان علیه السلام)ناچار میبایست غایب شود.عرض کردند:یا رسول الله برای چه غیبت میکند؟فرمود:میترسند او را بکشند.
باید توجه داشت یکی از علل غیبت امام زمان ترس است و روایاتی در دست است که بیانگر اینست که علتهای دیگری در غیبت حضرت دخیل هستند. البته پر واضح است که غیبت از ترس سرچشمه میگیرد،اما منظور از ترس،ترس شخصی و فرار از قتل نیست بلکه ترس حضرت مهدی علیه السلام که خداوند او را برای ریشه کن ساختن ظلم و ستم و اجرای عدالت در پهنه گیتی ذخیره نموده است از این است که نقصی در پیاده کردن برنامه پیش آید(روزگار رهایی).
یکی دیگر از دلایل غیبت امام زمان علیه السلام در کتاب علل الشرائع آمده که مروان انبازی روایت نموده که گفت:نامه ای از امام محمد باقر علیه السلام به دستم رسید که نوشته بود:وقتی خداوند متعال همسایگی با مردمی را برای ما خوش نداشته باشد ما را از میان آنها بیرون میبرد و نیز در کمال الدین و علل الشرائع از عبدالله بن فضل هاشمی نقل شده که گفت:از حضرت صادق علیه السلام شنیدم که فرمود:صاحب الامر علیه السلام غیبتی دارد که ناچار از آن است و هر پیرو باطل در آن تردید میکند.من عرض کردم یابن رسول الله چرا غیبت میکند؟فرمودند:به علتی که به ما اجازه ندادند آشکار سازیم.عرض کردم چه حکمتی در غیبت اوست؟فرمودند:همان حکمتی که در غیبت سفرای الهی پیش از او بوده است.حکمت قائم ظاهر نمیشود مگر بعد از آمدنش.چنانکه حکمت سوراخ کردن کشتی توسط خضر و کشتن آن بچه و تعمیر دیوار برای موسی علیه السلام ظاهر نگشت مگر وقتی که خواستند از هم جدا شوند.
روایت شده که امام باقر علیه السلام فرمودند:سنتی از موسی علیه السلام در وجود امام زمان است.عرض کردم آن سنت چیست؟فرمودند:ادامه دار بودن ترس و پنهان شدن از دشمنان و سلاطین تا زمانیکه خداوند به ایشان اجازه قیام بدهد و او را یاری و نصرت فرماید.به همین دلیل رسول خدا صلی الله علیه در شعب ابی طالب و غار پنهان شد و نیز خانه نشینی امیرالمومنین علیه السلام از مطالبه حق مسلمشان به همین علت بود.(غیبت شیخ طوسی)
در کتاب غیبت شیخ طوسی آمده که محمد بن مخصور از پدرش نقل میکند که گفته:تعدادی بودیم که در محضر مبارک امام صادق علیه السلام (در باب ظهور و قیامت)با هم سخن میگفتیم.حضرت رو به ما کرد و فرمودند:در چه مورد بحث میکنید؟هرگز هرگز.به خدا قسم آنچه را که شما چشمهایتان را به سوی آن کشیده اید واقع نخواهد شد تا اینکه غربال شوید و خوب و بدتان از هم جدا شود و تصفیه شوید و این امر واقع نمی گردد مگر بعد از ناامیدی و محقق نمیشود تا زمانیکه شخص شقی بدبخت شده و شخص سعید سعادتمند.
در نامه ی مبارک حضرت ولی عصر علیه السلام به شیخ مفید،علت غیبت و طولانی شدن آن چنین آمده است)):فما یحبسنا عنهم الا ما یتصل بنا مما نکره و لا نوثره منهم)).باید بدانند که جز برخی رفتارهای ناشایستهی آنان که ناخوشایند ماست و ما آن عملکرد را زیبنده ی شیعیان نمیدانیم،عامل دیگری ما را از آنان دور نمیدارد.
حقیقت این است انبوهی از روایات به صراحت بیانگر اینست که تمام اعمال ما در عصر هر امام و پیشوایی از پیشوایان معصوم به امام راستین جامعه ارائه میشود.از این رو طبیعی است که امام نمی پسندد که شیعه ی او به راه انحراف و اشتباه و گناه الود کشیده شود و همین آلودگی به گناه است که توفیق تشرف را از آنان سلب و آنان را از افتخار دیدار محروم می سازد.
در همان نامه ی حضرت به شیخ مفید آمده است که:اگر پیروان و شیعیان ما-که خدا آنان را در فرمانبرداری خویش ارزانی شان دارد-به راستی در راه وفای به عهد و پیمانی که بر دوش دارند همدل و یک صدا بودند،هرگز سعادت دیدار ما از آنان به تاخیر نمی افتاد.
به راستی او غیبت نکرده است،ما غفلت کرده ایم.هر چه هست از ماست و باید علت غیبت را در خویش و رفتارمان جست و جو کنیم.(موعود نامه)
سخن خدای متعال با حضرات
پروردگار متعال با حضرت موسی علیه السلام سخن گفت.هنگامیکه حضرت برای یافتن آتش رفت یا زمانیکه قومش به او گفتند ما هم میخواهیم با خدا صحبت کنیم.امام زمان علیه السلام نیز خداوند مهربان با او سخن گفت.در کتاب بحار از امام حسن عسکری علیه السلام نقل شده که فرمودند:هنگامیکه پروردگار من مهدی این امت را به من موهبت فرمود دو فرشته فرستاد تا او را به سرا پرده ی عرش بالا بردند تا اینکه او را در پیشگاه خداوند عز وجل نگهداشتند.از جانب خداوند خطاب آمد:مرحبا به تو ای بنده ی من،برای یاری دینم و آشکار نمودن امر و راهنمایی بندگانم(برگزیده شده ای).سوگند خورده ام که به خاطر تو بگیرم و به اراده تو بدهم و به تو ببخشایم و به تو عذاب کنم.
کتاب
خداوند متعال در سوره بقره میفرماید:ما به موسی کتاب دادیم پس در آن اختلاف کردند. طبرسی گفته:منظور اینکه قومش در آن اختلاف کردند یعنی در صحت کتابی که بر او فرود آمد اختلاف کردند.همینطور درباره ی قرآنی که امیرالمومنین علیه السلام جمع کرد و نزد امام زمان است اختلاف میشود.در همین رابطه کافی به سند خود از امام باقر علیه السلام درباره ی ((لقد اتینا موسی الکتاب فاختلف فیه))فرمود:در آن اختلاف کردند هم چنانکه این امت در کتاب اختلاف نمودند و در کتابی که با قائم هست نیز اختلاف خواهند کرد.
الواح، سنگ و عصای موسی علیه السلام
خداوند متعال به حضرت موسی موارد بالا را عنایت کردند که آنرا معجزه اش قراردهد.امام زمان علیه السلام نیز هنگام ظهور اینها را در دست دارد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این مورد میفرماید:قائم ما زبور را از دریاچه طبریه بیرئن می آورد که یادگارهای آل موسی و آل هارون در آن است و فرشتگان آن را حمل میکنند.الواح و عصای موسی نیز در آنجا هست(روزگار رهایی).
در اصول کافی از امیرالمومنین علیه السلام نقل شده که می فرماید:جهان پر از هرج و مرج میشود،افق زندگی تیره و تار میگردد،در این موقع مهدی ما می آید در حالی که پیراهن آدم در تن او،انگشتر سلیمان در دست او و عصای موسی در اختیار اوست.
امام باقر علیه السلام می فرماید:عصای موسی،نخست در دست آدم بود،سپس به دست شعیب پیغمبر رسید و سرانجام به دست موسی بن عمرانو هم اکنون در دست ماست.و آن هم اکنون در دست سبز من است،همانند روزی که از درخت بریده شد.با این عصا هر وقت سخن بگوییم،سخن می گوید.این عصا برای قائم ما آماده شده که همچون موسی بن عمران آن را به کار می برد.باطل را می ترساند و هر چه حجت خدا فرمان دهد اطاعت میکند(روزگار رهایی)
در کمال الدین از امام باقر علیه السلام نقل شده که:هنگامی که حضرت قائم علیه السلام ظهور میکند پرچم پیامبر علیه السلام ،انگشتر سلیمان علیه السلام ،سنگ و عصای موسی علیه السلام همراه او خواهد بود. به امر حضرت در میان سپاهیان اعلام میشودکه کسی زاد و توشه برای خود و علوفه برای چار پایان بر ندارد . برخی از همراهان می گویند او میخواهد ما را به هلاکت بیندازد و مرکبهایمان را از گرسنگی و تشنگی نابود کند . اصحاب با حضرت حرکت میکنند به اولین جایی که میرسند حضرت،سنگ موسی علیه السلام را بر زمین میکوبد و آب و غذا برای نیروها و علوفه برای حیوانات بیرون می آید و از آن استفاده میکنند تا به شهر نجف می رسند . امام صادق علیه السلام می فرمایند :هنگامی که به شهر نجف می رسند در آنجا با نصب آن سنگ برای همیشه از زمین آب و شیر می جوشد که گرسنه و تشنه ایی را سیر میکند .(بحارالانوار)
درسوره ی بقره قرآن کریم از سنگی یاد شده که چون حضرت موسی علیه السلام و قوم خود در بیابان سرگردان شده و راه به جایی نمی بردند خداوند جهت آب آشامیدنی آنان سنگی را به موسی علیه السلام معرفی کرد و به وی فرمود عصای خویش را به آن بزن . پس دوازده چشمه از آن جوشیدن گرفت و هر یک از دوازده نسل یعقوب از چشمه ایی بهره برداری میکردند.
ظهور و علامات ظهور
قوم بنی اسراییل طبق علامتها و نشانه هایی که حضرت یوسف علیه السلام به ایشان خبر داده بود منتظر خروج منجی شان بودند.زیرا میدانستند که فرج و نجات آنها به دست او محقق میشود.شیعیان امام زمان علیه السلام نیز طبق فرمایشات رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و همچنین ائمه اطهار علیهم السلام منتظر خروج منجی شان هستند.علامتها و نشانه هایی که به شیعیان داده اند بسیار زیادند.علامتهای حتمی و علامتهای غیر حتمی که البته ما نمیخواهیم در مورد این علامتها صحبت کنیم،ولی یکی از بارزترین نشانه ای که به شیعیان خبر داده شده است ایجاد مشکلات عدیده ای در زندگی مردم آن دوره است.
در کمال الدین از امام باقر علیه السلام در بیان شباهت امام زمان علیه السلام نسبت به انبیا فرموده اند:روش موسی علیه السلام ترس مداوم و طول غیبت و پنهان بودن ولادت و رنج و زحمت شیعیانش در هنگام غیبت می باشد.
آزار و خواری که از دشمنان ببینند شدت میابد تا انگاه که خدای عزوجل ظهور حضرتش را اجازه دهد و او را یاری کند و بر دشمنش تایید نماید.بنی اسراییل چون به منتهای زحمت و سختی گرفتار شده بودند دست به دعا برداشته از خداوند متعال مسالت منجی شان را میکردند.
با گریه و زاری و ندبه طبق روایتی که از امام باقر علیه السلام در علل الشرائع آمده بنی اسراییل صد و هفتاد سال ظهور حضرت موسی علیه السلام را جلو انداختند،دقیقا همین دعا و ندبه برای شیعیان امام زمان علیه السلام نیز سفارش شده است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و برخی از امامان بزرگوار علیهم السلام امر کردند برای فرج دعا بسیار کنید.حضرت ولی عصر علیه السلام نیز نه تنها شیعیان خود را به دعا کردن برای تعجیل فرج فرمان داده اند،بلکه کثرت دعا را از آنان خواسته اند.این فرمایشات نشان میدهد که خواسته ی شیعه ی چشم انتظار فرج در سایه ی((دعا برای فرج)) قابل دسترسی است.آن چه را که او در پی ظهور امام زمان علیه السلام می تواند بیابد توسط دعاهای خویش نیز میتواند به دست آورد.به عبارت ذیگر امنیت ایمان،رشداندیشه،آرامش روحی،کمالات معنوی و بهره های بی پایان پس از ظهور را با عنایت الهی میتواند در همین دوره ی غیبت با اتکا به دعا برای ظهور کسب نماید و این امر با توجه به قدرت و مشیت خداوند متعال قابل انکار نیست,زیرا او خود در آیه ۷۷ سوره فرقان فرموده اند:بگو اگر دعای شما نباشد،پروردگار من به شما عنایتی نمی فرماید.
در برخی روایات,دعا برای فرج وسیله ای برای نجات از هلاکت به شمار آمده است،چنانکه در کمال الدین از امام حسن عسکری علیه السلام نقل است که:به خدا فرزندم مهدی را غیبتی است که در آن هیچ کس از هلاکت نجات نمیابد مگر کسی که خدای عزوجل او را بر اعتقاد نسبت به امامش ثابت قدم بدارد و او را نسبت به دعا برای تعجیل فرجش توفیق دارد.
از بعد دیگر نیز کثرت دعا برای فرج امام زمان علیه السلام حداقل این آثار را دارد:
الف)زدودن غفلت و بی توجهی نسبت به ظهور
ب)دور ماندن از آثار و عواقب این بی توجهی و غفلت
ج)انس با مساله ی ظهور و فرج امام عصر علیه السلام
د)انس و عادت نسبت به ذکر و یاد خود آن حضرت و برخورداری از آثار و برکات آن
ه)آمادگی روحی برای درک ظهور
و)زیاد شدن علاقه و محبت انسان به مولا و امام زمانش
ز)آمادگی برای گام برداشتن عملی در راه بندگی حضرت حق و تقرب به سوی او و ولی اعظم او.(بر گرفته از کتاب موعود نامه)
خداوند متعال در یک شب امر حضرت موسی علیه السلام را اصلاح فرمود،امام زمان نیز خداوند در یک شب امرش را اصلاح خواهد کرد و چنانچه از امام جواد علیه السلام در کمال الدین نقل شده که:به تحقیق که خداوند امر او را در یک شب اصلاح خواهد کرد هم چنانکه امر کلیم خود موسی را در یک شب اصلاح فرمود که برای برگرفتن آتش برای خانواده اش رفت در حالیکه به پیغمبری مبعوث شده بازگشت.
خداوند متعال به منظور امتحان قوم موسی علیه السلام ظهور آن حضرت را به تاخیر انداخت تا کسانیکه گوساله پرستیدند از کسانیکه خدا را پرستیدند جدا شوند.شیعیان امام زمان نیز بدین گونه آزمایش میشوند بطوریکه در احادیث چگونگی این امتحان بیان شده است.
در کتاب غیبت شیخ طوسی روایت شده که:اینکه علم خداوند بر علم کسانیکه وقت گذاری میکنند غلبه دارد وخداوند تبارک و تعالی به موسی وعده ی سی شب را داده ولی آن را با ده شب دیگر تمام کرد و این امر را موسی نمی دانست،بنی اسراییل نیز از آن بی اطلاع بودند،پس وقتی زمان سی شب که وعده شده بود گذشت گفتند:موسی ما را فریب داده است و در گوساله پرستی عجله کردند ولیکن زمانی که نیاز و تهی دستی در میان مردم زیاد شد و گروهی از آنها عده ی دیگر را انکار کردند در آن موقع است که صبح و شب توقع دارند امر خدا محقق شود.
امام باقر علیه السلام در کمال الدین فرموده اند:موسی ظهور نکرد مگر اینکه پنجاه نفر ادعای نبوت کردند،در همان کتاب از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه نقل شده است که قائم ما نمی آید تا اینکه شصت نفر ادعا کنند که قائم ما هستند.
وقتی که به آیات قران مجید دقت می کنیم درمی یابیم که این کتاب الهی چقدر از بنی اسراییل سخن گفته است.از کودکی در مدارس به ما گفته اند که قرآن مجید در تمام دورانها قابل انطباق است.پس با توجه به کثرت آیاتی که در مورد بنی اسرائیل است به راحتی میتوان شیعیان امام زمان را نیز به آن قوم تشبیه کرد.
تاریخ درس عبرتی است از گذشتکان نسبت به آیندگان.ما هم باید زندگی قوم بنی اسرائیل را سر مشق خود قرار داده و برای ظهور منجی خود هر کاری که از دستمان بر می آید را انجام دهیم.انتظار فرج باعث میشود که شخص بخاطر اینکه هر لحظه احتمال ظهور امام خود را میدهد،از ارتکاب اعمال گناه آلود و زشت دوری میکند و هم در برابر اعمال دیگران احساس مسئولیت میکند.
اللهم عجل لولیک الفرج و جعلنا من انصاره و اعوانه
نظرات شما عزیزان:
